Transcript ISI ve SICAKLIK FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ 5.SINIF DERS SUNUSU Yunus Emre KARAKUŞ Fen ve Teknoloji.

ISI ve SICAKLIK
FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ 5.SINIF
DERS SUNUSU
Yunus Emre KARAKUŞ
Fen ve Teknoloji
Ünitemiz:
Maddenin Değişimi ve Tanınması
Konu:
•Isı ve Sıcaklık
Yunus Emre KARAKUŞ
Fen ve Teknoloji
ISI VE SICAKLIK FARKLIDIR
Sıcak Madde Soğuk Maddeyi Isıtır
Sıcak bir bardak çay içine çay kaşığı
bıraktığımızda bir süre sonra çay kaşığının
sıcaklığı artar.
Buna göre sıcak maddeler kendinden daha soğuk
olan maddelere temas ettiklerinde onları ısıtır.
Yunus Emre KARAKUŞ
Fen ve Teknoloji
Maddenin Sıcaklığının Artması
•Oyun kutusunda bulunan ve sıcaklıkları eşit
olan aynı iki bilyenin birini sağ avucumuzda
10 saniye sıkıca tutalım.
•İkinci bilyeyi ise yine aynı avucumuzla 2
dakika sıkıca tutalım.
İkinci bilyenin birinci bilyeden daha sıcak
olduğunu gözlemleriz.
•Çünkü ikinci bilyeyi elimizde daha uzun
süreyle ısıttık.
Yunus Emre KARAKUŞ
Fen ve Teknoloji
Isı ve Sıcaklık Aynı mıdır?
•Miktarı farklı aynı tür
maddelere eşit miktarda
ısı verildiğinde
sıcaklıkları farklı
olduğuna göre sıcaklık ve
ısı farklı şeylerdir.
•Isı,bir tür enerji
çeşididir.Birimi kalori ve
joule’dür.
Yunus Emre KARAKUŞ
Fen ve Teknoloji
Madde Miktarı Sıcaklığı Etkiler mi?
•Aynı sıcaklıkta ama farklı
miktarda su içeren kapları
özdeş ısıtıcılarla aynı sürede
ısıtalım.
•Isıtmayı durdurduktan sonra
suların sıcaklıklarını bir
termometre yardımıyla
ölçtüğümüzde miktarı az olan
suyun sıcaklığının daha
yüksek olduğunu gözlemleriz.
Yunus Emre KARAKUŞ
Fen ve Teknoloji
Isı ve Sıcaklık
•Isı,sıcaklık farkından
dolayı,daima sıcak olan
maddeden soğuk olan
maddeye doğru akan bir
enerji türüdür.
•Örneğin; sıcak kaşığı
elimizle tuttuğumuzda
kaşıktan elimize ısı enerjisi
akar ve elimiz ısınır.Elimizle
soğuk bir bardağı
tuttuğumuzda ise ısı
enerjisi elimizden bardağa
doğru akar.
Yunus Emre KARAKUŞ
Fen ve Teknoloji
Sıcaklık ise enerji çeşidi değildir.Sıcaklık termometre
ile ölçülür.Birimi C
Bir maddenin sıcaklığı artıyorsa mutlaka ısı alıyor
demektir.
Günlük hayatımızda ısı ve sıcaklık kavramlarını
çoğunlukla karıştırarak yanlış bir şekilde kullanırız.
Suyun ısısı 40 C ‘tur.Kar yağınca havanın ısısı
düşer.Bu pantolonu 30 C’ luk ısıda yıkayınız gibi
sıcaklık olması gereken yerde ısı kelimesini
yanlışlıkla kullanırız.



Yunus Emre KARAKUŞ
Fen ve Teknoloji
Sıcaklıklar Eşitse Isılar da Eşit midir?
•Sıcaklıkları eşit olmasına
rağmen miktarları farklı olan
maddelerin sahip oldukları
ısılar farklıdır.
•Miktarı fazla olan maddenin
ısısı daha fazladır.
•Örneğin bir sürahi suyun
sahip olduğu ısı aynı
sıcaklıktaki bir bardak suyun
ısısından fazladır.
Yunus Emre KARAKUŞ
Fen ve Teknoloji
Yakıtlarda Depolanmış Enerji
•Yakıtlar;evimizi,okulumuzu,banyo suyumuzu
vb. ısıtmak için çeşitli yakıtlar kullanırız.
•Bunlar odun,kömür,fuel oil,doğal gaz,LPG ve
hava gazı gibi yakıtlar olabilir.
•Daha önceki konularımızda gördüğümüz gibi
dünyamızdaki enerji kaynağı Güneş’tir.
•Tüm bitkiler gibi ağaçlar da güneş ışınlarını
kullanarak kendi besinlerini üretir ve
büyürler.Uygun koşullara ulaşan ağaçlar kesilir
ve yakacak olarak kullanılan odun elde edilir.
Yunus Emre KARAKUŞ
Fen ve Teknoloji
Yakıtlar
Odun ;bilinen en eski
yakıttır.Günümüzde dünya
üzerinde birçok insan
ısınmak,yemek pişirmek ve
diğer ihtiyaçları için odun
kullanmaktadır.
Yunus Emre KARAKUŞ
Fen ve Teknoloji
Fosil Yakıtlar
•Kömür,petrol ve doğal gaz
fosil yakıtı olarak
adlandırılır.
•Çünkü hepsi canlıların
toprak altında fosilleşmesi
ile oluşmuştur.
•Fosil yakıtlar yenilenemez
yakıtlardır.
•Yani tükenince yeniden
üretmek mümkün değildir.
Yunus Emre KARAKUŞ
Fen ve Teknoloji
Fosil Yakıtlar
•Kömür;bitkilerin toprak
altında uzun süre ısınıp
sıkışmasıyla oluşur.
•Yani kömür,bitki kökenli
dolayısıyla Güneş
kökenli bir yakıttır.
Yunus Emre KARAKUŞ
Fen ve Teknoloji
Fosil Yakıtlar
•Fuel oil,LPG,doğal gaz
gibi yakıtlar petrolden
elde edilir.
•Petrol ise bitkilerin ve
hayvanların toprak
altında çok uzun yıllar
ısınıp sıkışmasıyla
medyana gelir.
•Dolayısıyla bu
yakıtların kökeni de
güneş enerjisidir.
Yunus Emre KARAKUŞ
Fen ve Teknoloji
Isı Enerjisi Harekete Dönüşebilir mi?
•Bir enerji türü başka enerji türüne dönüşebilir.
•Yakıtlardaki depolanmış kimyasal enerji de
yakıldıklarında ısı ve ışık enerjisine dönüşür.
•Örneğin,bir odun parçasını yaktığımızda ısı ve ışık
enerjisi oluşur.
•Bitkiler güneş enerjisini kullanarak besin oluştururlar.
•İnsanlar ve hayvanlar ise aldıkları besinleri kullanarak
vücutlarını sıcak tutmak için ısıya ve hareket
edebilmek için hareket enerjisine çevirirler.
Yunus Emre KARAKUŞ
Fen ve Teknoloji
•İnsanlar ısı enerjisini
hareket enerjisine çeviren
araçlar da geliştirmişlerdir.
•Örneğin buhar türbininde
suyun ısıtılmasıyla elde
edilen buhar,türbinin
kanatlarına çarparak onu
döndürür.
•Aynı şekilde buharla
çalışan buhar makinaları
yapılmış ve bunlar eski
zamanlarda gemi ve tren
gibi araçları hareket
ettirmek için kullanılmıştır.
Yunus Emre KARAKUŞ
Fen ve Teknoloji
Isı Enerjisi Birimi
•Bildiğiniz gibi ısı,elektrik,hareket ve ışık gibi bir
enerji türüdür.
•Bir ısı kaynağı tarafından üretilen ısı enerjisi
miktarını belirtmek için joule(J) veya kalori(cal)
birimi kullanılır.
•1 g suyun sıcaklığını 1 C artırmak için gerekli ısı
bir kalori olarak tanımlanır.
•1 g suyun sıcaklığını 1 C artırmak için gerekli ısı
Joule biriminde 4 Joule’dür.


Yunus Emre KARAKUŞ
Fen ve Teknoloji
Isı Enerjisi Birimi
Buna göre kalori ve Joule birimleri arasında,
•1 cal=4 J eşitliği vardır.Günlük yaşantımızda
kalorinin bin katı olan kcal ve Joule’ün bin katı
olan kJ birimleriyle de sık sık karşılaşırız.
•1000 cal = 1 kcal
•1000 Joule = 1kJ
Yukarıdakiler kullanılarak kcal ve kJ arasında,
• 1 kcal = 4 kJ eşitliği çıkabilir.
Yunus Emre KARAKUŞ
Fen ve Teknoloji