Transcript Verndum þau
Verndum þau Ólöf Ásta Farestveit Uppeldis- og afbrotafræðingur Barnahús [email protected] Þorbjörg Sveinsdóttir BA-sálfræði Barnahús [email protected] Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Markmið Tilkynningarskyldan Fræðsla um ofbeldi gegn börnum Viðbrögð við ofbeldisfrásögn Leiðsögn í gegnum íslenskt kerfi Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Tilkynningarskylda almennings 16. Gr. Hverjum þeim sem hefur ástæðu til að ætla að barn búi við óviðunandi uppeldisaðstæður, verði fyrir áreitni eða ofbeldi eða stofni heilsu sinni og þroska í alvarlega hættu er skylt að tilkynna barnaverndarnefnd Annars er hverjum manni rétt að gera barnaverndarnefnd viðvart um hvert það tilvik sem telja má að hún eigi að láta sig varða Hægt að óska eftir nafnleynd Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Tilkynningaskylda til þeirra sem afskipti hafa af börnum 17. gr. ...Sérstaklega er leikskólastjórum, leikskólakennurum, dagmæðrum, skólastjórum, kennurum, prestum, læknum, ljósmæðrum, hjúkrunarfræðingum, sálfræðingum, félagsráðgjöfum,..... Skylt að fylgjast með hegðun, uppeldi og aðbúnaði barna og gera barnaverndarnefnd viðvart.... Tilkynningarskylda samkv. þessari grein gengur framar ákvæðum laga eða siðareglna um þagnarskyldu viðkomandi starfsstétta. Tilkynnt undir nafni starfsvettvangs Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Ofbeldi gegn börnum Kynferðislegt ofbeldi Líkamlegt ofbeldi Andlegt ofbeldi Vanræksla Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Kynferðislegt ofbeldi Bein snerting Kossar Káf á líkama Káf á kynfærum Innþrenging reynd Munnmök samræði Óbein snerting Kynferðislegt tal Kynferðisleg myndataka Klámefni sýnt Rafræn boð Sjálfsfróun Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Kynferðislegt ofbeldi frh... Gerendur: Náin tengsl Kunnugir Ókunnugir Oftast kk en ekki alltaf Hótanir/umbun/launung Ungir gerendur Þolendur: Stúlkur u.þ.b. 70% Drengir u.þ.b. 30 % Áhrif á afleiðingar Tengsl geranda og þolanda Stuðningur nákominna Aldursmunur Tíðni brota Alvarleiki brota Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Einkenni “Acting out” “Draga sig í hlé” Kynferðisleg hegðun, tælandi hegðun, mikill áhugi á kynfærum og snertingu þeirra Sjálfskaðandi hegðun, sjálfsvígstilraunir Vímuefnaneysla Erfiðleikar í námi, skróp Erfiðleikar með samskipti Erfitt að setja mörk Breyttar matarvenjur - Átröskun Hegðunarvandi sem umhverfinu yfirsést Forðast umgengni við annað fólk, einkum jafnaldra Verður “ósýnilegt” í skólanum Verður áhugalaus áhorfandi Stendur sig vel Býður ekki vinum heim Einangrar sig Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Önnur möguleg einkenni Pissa undir Kvíði Þunglyndi Lélegt sjálfstraust Svefnerfiðleikar/martraðir Reiði/sektarkennd Áfallastreita Vera vakandi fyrir hegðunarbreytingum Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Líkamlegt ofbeldi Barn viljandi beitt ofbeldi Líkamlegu afli beitt Slegið, kýlt, sparkað Hrist, hent til og frá Brunasár, bindingar Áverkar á líkama – barn og/eða foreldrar reyna að fela eða eiga erfitt með að útskýra – ótrúverðugar útsk. Viljandi gefið hættuleg lyf, eiturefni og þ.h. Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Líkamlegt ofbeldi frh... Gerendur: Oftast innan fjölskyldu Álag á heimili Vímuefnaneysla Sjálfir beittir ofbeldi í æsku geðraskanir Þolendur: Hylma yfir Kenna sér um Ótti Meðvirkni Beita önnur börn ofbeldi Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Einkenni Hræðsluviðbrögð Líkamlegir áverkar Lélegt sjálfstraust Láta stjórna sér Streita – kvíði Alltaf á varðbergi Líkamlegar umkvartanir Beita önnur börn ofbeldi Hrædd við að fara heim Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Andlegt ofbeldi Foreldrar oftast gerendur Viðvarandi neikvætt viðhorf og neikvæðar tilfinningar Niðrandi tal Persóna barnsins dæmd Óvægin gagnrýni Afneitun á barni Markvisst niðurbrot Höfnun Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Einkenni Léleg sjálfsmynd Hindrar þróun jákvæðrar ímyndar barnsins Efasemdir um eigin hæfni Vantraust á sjálfan sig Viljalaus Hlédræg Óörugg Tilfinningaþroski skaðast Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Vanræksla Foreldrar oftast gerendur Grunnþörfum ekki sinnt Sérþörfum ekki sinnt Umönnun viðvarandi ábótavant Má ekki rugla saman við fátækt Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Einkenni Líkamleg vanræksla Líkamlegum þáttum ekki fullnægt vegna sinnuleysis foreldra Eftirlitsleysi og skortur á umsjón Barn skilið eftir eitt, öryggisbúnaði í bíl ekki fullnægt, lyf og jafnvel eiturlyf skilin eftir þar sem barn nær til, skólaganga vanrækt Sálræn eða andleg vanræksla Þörfum barns til sérstakrar umhyggju ekki sinnt, t.d. lyfjagjöf, heilbrigðisþjónustu, Slæmt framferði foreldra Líkamlegt ofbeldi á heimili, vímuefnaneysla foreldra Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Viðbrögð við ofbeldisfrásögn Barnið: Fullorðnir: Lengi langað að segja frá Segir “óvart” frá Óskar eftir trúnaði Treystir viðkomandi Börn taka á sig sökina af ofbeldinu Líður illa Segir vini frá Hlusta og hvetja Trúa barninu Ekki spyrja í þaula Forðast leiðandi spurningar Útskýra framhaldið Ekki sýna neikvæð svipbrigði/viðbrögð Hrósa fyrir að hafa sagt frá Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Verklagsreglur vinnustaða Mikilvægt að hafa verklagsreglur Hvað á að gera þegar grunur leikur á ofbeldi eða vanrækslu gegn barni Hver tilkynnir og hvernig Um hvað er tilkynnt Á að tala við barnið Á að tala við foreldra Skráning í dagál Upplýsingaskylda gagnvart barnaverndarnefnd Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Barnaverndaryfirvöld Félagsmálaráðuneytið Barnaverndarstofa www.bvs.is Barnaverndarnefndir 32 nefndir um land allt Kærunefnd barnaverndarmála Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Ýmsar stofnanir og stuðningssamtök Barnahús Stígamót Neyðamóttaka vegna nauðgana Kvennaathvarfið Rauði krossinn Foreldrahús / Vímulaus æska Blátt áfram Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Ferli hjá barnaverndarnefndum Barnaverndarnefndir vinna skv. bvl. nr. 80/2002 Mál tilkynnt samkvæmt tilkynningarskyldu Tilkynningarskylda almennings 16. gr. bvl Tilkynningarskylda þeirra sem starfa með börnum 17. gr. bvl. Tilefni tilkynningar kannað og upplýsingaöflun hefst ef þurfa þykir Mál kært til lögreglu – ef ástæða er til Mál unnið á annan hátt t.d. tilvísun í Barnahús, stuðningur inn á heimili, eftirlit með heimili, skammtímafóstur, langtímafóstur, Stuðlar, meðferðarheimili Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Refsivörslukerfið Lögregla Ákæruvald Héraðsdómstólar (8 talsins) Hæstiréttur Réttargæslumaður brotaþola Verjandi meints sakbornings Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Ferli í refsivörslukerfinu Lögreglan tekur við kærum frá bvn. og öðrum Rannsókn hefst eða mál er fellt niður Meintum sakborningi tilkynnt sakarefni/verjandi Barni úthlutaður réttargæslumaður Lögreglan leitar atbeina dómara við skýrslutöku (skylda í kynferðisbrotamálum, heimilt í öðrum ofbeldismálum) Dómari ákveður hvar skýrslutaka skuli fara fram Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Ferli í refsivörslukerfinu frh... Lögregla heldur rannsókn áfram að skýrslutöku lokinni (skýrsla tekin af meintum sakborningi) Barn getur hafið meðferð t.d. í Barnahúsi Mál sent ríkissaksóknara Fellir mál niður Gefur út ákæru Héraðsdómur – sýkn, sakfellt, miskabætur / dómi unað eða áfrýjað Hæstiréttur – sýkn, sakfellt, miskabætur Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir Verndum þau! Verum vakandi – ofbeldi finnst líka á Íslandi Leyfum börnum að njóta vafans Treystum fagaðilum!! Ólöf Ásta Farestveit og Þorbjörg Sveinsdóttir